 |
|||||||||||||
|
IN MEMORIAM AARTSBISSCHOP GABRIËL VAN KOMANA (1946-2013) Na een lange periode van ziekte is Zijne Eminentie Aartsbisschop Gabriël van Komana ontslapen in de Heer op zaterdag 26 oktober 2013 in Maastricht.
Aartsbisschop Gabriël was vanaf mei 2003 tot aan januari 2013 hoofd van het Aartsbisdom van de Russisch Orthodoxe parochies in West-Europa; een Aartsbisdom met haar zetel in Parijs aan de Rue Daru, en met een status van eigen autonomie binnen het Oecumenisch Patriarchaat. Wegens zijn ziekte heeft hij op 8 januari 2013 patriarch Bartholomeos I verzocht om hem te ontheffen van zijn taken. Aan dit verzoek werd door de Heilige Synode op 16 januari gehoor gegeven. Vladyka Gabriël werd met de naam Guido de Vylder op 13 juni 1946 geboren in een Vlaams rooms-katholiek gezin in Lokeren (in de buurt van Gent, België). Na de middelbare school volgde hij een technische opleiding, omdat hij voorbestemd was om zijn vader op te volgen in het familiebedrijf. Nadat hij zijn militaire dienstplicht in 1966 vervuld had, ging hij tot 1970 studeren aan het Instituut voor late roepingen in Kortrijk. Van 1970 tot 1974 studeerde hij filosofie en theologie aan het seminarie van Gent. In deze periode maakte hij ook kennis met de Orthodoxie. In 1974 werd hij opgenomen in de Orthodoxe Kerk. Tot 1976 studeerde hij nog aan de universiteit van Leuven. Op 5 oktober 1975 werd Guido de Vylder tot diaken gewijd door Aartsbisschop Georges van Syracuse, gevolgd door een priesterwijding op 27 juni 1976. Het volgende jaar werd hij tot rector benoemd van de parochie van de HH. Johannes Chrysostomos en Servatios in Maastricht. Hij bleef rector van deze parochie tot 2003. In zijn dagelijks leven was hij docent aan een MEAO in Heerlen, en gaf daar maatschappijleer en levensbeschouwelijke vorming (van 1976 tot 1997). In de jaren, die volgden na zijn aanstelling als rector van de parochie van Maastricht, nam hij actief deel aan de oprichting van andere parochies in Deventer, Breda en Antwerpen. Hij verzorgde het pastorale werk totdat deze parochies met hun eigen priesters zelfstandig verder konden gaan. Ook stichtte hij een kapel in Kollumerpomp. Op 9 maart 1985 werd Vader Guido verheven tot de waardigheid van aartspriester door aartsbisschop Georges van Eudokia. In hetzelfde jaar leerde ik Vader Guido kennen. Op school hadden we “Liturgisch Practicum”: kijken hoe andere kerken hun eredienst doen, en dan terug op school dit via een analytisch model bespreken. Ik vond deze bespreking geen recht doen aan de Goddelijke Liturgie. Op 24 november 1985 ben ik nog een keer terug gegaan. En sinds die dag was ik bijna elke zondag in de Orthodoxe Kerk van Maastricht te vinden. Als een echte vader nam hij mij onder zijn hoede. Na mijn stage in een r.k.-parochie voelde ik me in deze kerk niet meer thuis, en heb besloten om over te stappen naar de Orthodoxe Kerk. Vader Guido heeft me in alle liefde op 4 juni 1989 opgenomen. Een zondag later heeft hij mij het Altaar ingeroepen als Altaardienaar. Met grote liefde heb ik tot 1997 naast hem aan het Altaar van Maastricht gestaan. Vele dingen heeft hij me uitgelegd; niet wetend dat hij mij zo de basis voor mijn huidige priesterschap heeft meegegeven. En toen kwam mijn grote liefde, Matouschka Johanna. Ook haar nam Vader Guido onder zijn hoede. Vader Guido vond dat wij beide voor elkaar voorbestemd waren. Met grote liefde heeft hij op 14 februari 1992 Matouschka Johanna opgenomen in de Orthodoxe Kerk, en na de Goddelijke Liturgie ons verloofd. In 1993 werd Vader Guido door aartsbisschop Serge van Evkarpia benoemd tot deken van de parochies van het aartsbisdom in België, Nederland en Duitsland. Op 11 mei 1994 legde Vader Guido zijn monastieke geloften af, en kreeg de naam Gabriël met als patroonheilige de Aartsengel Gabriël, wiens feestdag gevierd wordt op 11 juli. De volgende zondag werd Vader Gabriël verhoogd tot de waardigheid van hegoumen; op 21 mei 1994 tot Archimandriet. Op 24 juni 1995 trouwde – toentertijd nog – Vader Gabriël ons: Matouschka Johanna en mij in de kerk in Maastricht. In januari 2001 werd hij gekozen tot bisschop door de Heilige Synode van het Oecumenisch Patriarchaat. Hij kreeg de titel van bisschop van Komana. De oude stad Komana ligt dicht bij het huidige Soukhoumi, op het platteland van Abchazië aan de Zwarte Zee, in het hedendaagse Georgië. De Heilige Johannes Chrysostomos stierf daar tijdens ballingschap. Op 24 juni 2001 werd hij tot bisschop gewijd, en was hij hulpbisschop in ons Aartsbisdom.
In deze periode had ik op 25 maart 2003 een gesprek met Vladyka Gabriël over de toekomst van de parochie van Breda. Het gesprek ging over mijn toekomstige priesterwijding, en de kandidaatstelling van Vladyka voor het ambt van Aartsbisschop. Ik was nogal bezorgd over de “houdbaarheidsdatum” van dit ambt. Zijn twee voorgangers waren na 10 jaar Aartsbisschop te zijn geweest overleden. Hij wuifde dit weg, omdat hij veel jonger was dan zijn voorgangers. Tijdens de Assemblee van 1 mei 2003 werd bisschop Gabriël met grote meerderheid gekozen tot onze nieuwe aartsbisschop. Deze verkiezing werd bevestigd door de Heilige Synode op 3 mei, en werd Vladyka door Patriarch Bartholomeos I tot Patriarchaal Exarch benoemd.
Achterin de Kerk van Maastricht ging het gesprek alleen maar over de datum van de priesterwijding. Mijn voorstel om dit te doen tijdens het parochiefeest van St.Hubert, omdat rond die datum Hieromonnik Boris zijn 12½ priesterjubileum zou vieren, wees hij resoluut van de hand,omdat het dan nog te lang zou duren. Besloten werd dat Vladyka Gabriël mij op het parochiefeest van Breda (18 april 2010) tot priester zou wijden, en een dag eerder in de parochie van Deventer tot diaken. De gezondheid van Aartsbisschop Gabriël, die aan het begin van 2011 was behandeld voor een tumor in de longen, verslechterde in de tweede helft van 2012 als gevolg van de nawerkingen van de chemotherapie. Nadat hij door Patriarch Bartholomeos I ontheven was van zijn taken als Aartsbisschop, ging hij weer wonen in zijn huis boven de kerk van Maastricht. In deze periode bezocht hij onder andere onze parochie in Breda tijdens ons parochiefeest op 19 mei 2013. Hij zag er slecht uit; hij vergat dingen, en aan de einde van de Dienst was hij zo moe, dat de aanwezige priesters het laatste gedeelte hebben gedaan. Op het parochiefeest van St. Hubert was hij ook aanwezig. Het was opmerkelijk hoe goed Vladyka Gabriël opgeknapt was. Achteraf blijkt dat dit een van zijn laatste openbare optredens te zijn geweest. Een paar dagen voor zijn overlijden werd het duidelijk dat het niet langer verantwoord was Vladyka thuis te verzorgen, zelfs niet met de hulp van de thuiszorg van het Groene Kruis. Moeder Martha vond binnen de religieuze gemeenschap van de Paters voor de Afrikaanse Missiën (SMA), annex verzorgings- en verpleeghuis “De Keerderberg”, een plaats voor Vladyka waar hij met veel hartelijkheid werd opgenomen. Na een plotselinge verslechtering van zijn toestand, werd hij opnieuw opgenomen in het Academisch Ziekenhuis van Maastricht (AZM), waar hij stierf in de nacht van 25 op 26 oktober.
Het moment van afscheid nemen is nu dus gekomen. […] Houd in alles en ondanks alles steeds goede moed; heb vertrouwen en stel uw hoop in het Woord des Heren, dat een waarborg is voor ons heil en een versterking voor de Kerk. De vrijheid van de Kerk en de universaliteit van het orthodoxe geloof zijn de twee schatten die ik, naar het voorbeeld van mijn voorgangers aan het hoofd van het Aartsbisdom, gepoogd heb te bewaren. En dat ons toestaat ons te concentreren op hetgeen in de ogen van de Apostelen “het enig noodzakelijke” uitmaakt: “zoek eerst het Koninkrijk en zijn gerechtigheid “(Mat. 6:33) zoals de Heer Zelf ons zegt. Mijn laatste woord aan u is: bewaar uw liefde, bewaar uw eenheid. Dàt is de kostbaarste schat van onze Kerk. Vertrouw erop dat de Heer u “de geest van wijsheid” geeft en “uw innerlijk oog verlicht om te zien hoe groot de hoop is waartoe Hij u roept” (Ef.1,17:18). (Uit de pastorale brief van Aartsbisschop Gabriël, dd 8 januari 2013). Moge de Heer zijn trouwe dienaar de rust schenken en hem verwelkomen in Zijn Koninkrijk!
Uit de Paasboodschap van 2012:
Geconfronteerd met deze angsten moeten we ons realiseren dat Goede Vrijdag altijd vóór Pasen komt. We moeten in gedachten teruggaan naar Gethsemane: «Mijn ziel is ten dode bedroefd» en later, aan het Kruis: «mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten?» Dan begrijpen we dat de Opstanding niet een gewoon familiefeestje is dat ‘s anderendaags weer vergeten is, maar een werkelijke opleving – een hymne aan het leven en aan de liefde. Als Christus na al het lijden, vernedering (kenosis), uitsluiting, verwerping en de diepste eenzaamheid – immers verlaten door al Zijn apostelen – zelfs de dood aan het Kruis aanvaard heeft, dan mogen wij door het mysterie van de Opstanding alle angst en vrees achter ons laten.
† Eeuwige Gedachtenis †
Foto’s van de begrafenis zijn te vinden op: http://www.flickr.com/photos/orthodoxe/sets/72157637227670254/ Video eeuwige gedachtenis op:
|
|||||||||||||
